در حدیث آمده که پیغمبری در مسجد مناجات می‌کرد و می‌گفت:«خداوندا! می‌خواهم که شیطان را به صورت خودش به من بنمایی.» فرمان رسید که «از مسجد بیرون رو.» آن پیغمبر از مسجد بیرون آمده، ابلیس را دید که بر در مسجد ایستاده است؛ در حالی‌که عَلَمی در دست و طبلی بر گردن و تیری در میان فرو برده، پیغمبر گفت:ای ملعون اینها چیست؟ گفت: ای پیغمبر خدا من هر روز بدین صفت در مساجد می‌روم و یکی از یاران خود را به درون مسجد می‌فرستم تا چون مردم سلام نماز دهند، وسوسه در دل ایشان بیفکند.
من دوال بر طبل بزنم و سه مرتبه به آواز بلند ندا دهم، ندای اوّلم این است که (الطمع الطمع) چون این ندا به گوش جمعی از مردم طمع‌کار رسد، در ساعت روز از نماز بگردانند و در دل بگذرانند که اگر اینجا توقّف کنیم، از فلان کار و فلان معامله باز می‌مانیم. پس زود بیرون آمده، به زیر علم من جمع می‌شوند و چون به دم مرگ رسند، از این تیر زهرآلود بر قلب ایشان زنم تا در شکّ و شبهه افتند و بی‌ایمان و توبه از دنیا بروند.
و باز شیطان لعین گفت: ندای دوم من آن است که (الحرص الحرص) پس هر که در دل، حرص دنیا داشته باشد با خود گوید که اگر در مسجد توقّف کنم، دیگران خرید و فروش کنند و فایده‌ها برند و من محروم بمانم، پس زود از مسجد بیرون آمده، در زیر علم من جمع شوند.
و آواز سوم من آن است که (المنع المنع) چون این صدا به گوش خلقان رسید، بخیلان در دل خود بگذرانند که درنگ نماییم، مبادا که در این مسجد فقیری در آید و از ما چیزی بخواهد، پس از این وسوسه زودتر از جای نماز برخاسته، در زیر علم من درآیند و من به ایشان گویم، خوش آمدید که شما از خیل و حَشَم مایید. و آنها که در جای نماز نشسته‌اند و تعقیب نماز به جای آورند و ذکرهای خود را تمام کنند، از بندگان خاصّ خدا باشند که حق تعالی فرموده: إِنَّ عِبادی لَیْسَ لَکَ عَلَیْهِمْ سُلْطان.1
پی‌نوشت‌ها:
1. سوره حجر(15)، آیه 43.
این ولادت خجسته، مرحوم ملاعلی‌اکبر را که از دوستان مرحوم محمدصادق درویش تخت پولادی و از عارفان صاحب نفس بود، بی‌اندازه خوشحال و مسرور کرد؛ زیرا آن مرد خدا مدتها آرزوی داشتن پسری را داشت و با خود عهد کرده بود که به زیارت معصومین(ع) مشرف و در آنجا متوسل شود تا خداوند به او پسری عنایت کند. این سفر انجام شد و ملاعلی‌اکبر به آرزوی خود رسید.
شیخ حسنعلی اصفهانی سیر انفسی و تهذیب روح و روان را از همان کودکی و به همت پدر خویش آغاز کرد، پدرش، حسنعلی را از همان کودکی در هر سحرگاه بیدار و او را به نماز، دعا، راز و نیاز و یاد خدا آشنا می‌کرد، وی تا 11 سالگی در خدمت حاجی محمدصادق تخت پولادی بود و از او دستور می‌گرفت، آن مرد خدا، او را به نماز، روزه و انجام مستحبات و نوافل شب آشنا کرد.
با این وجود یکی از دلایل عمده مشهور شدن شیخ حسنعلی، کرامات بی‌شمار وی بوده است که خاص و عام به طور مستقیم شاهد آن بوده‌اند، به نحوی که آیت‌الله مرعشی نجفی در کتاب «المسلسلات فی الإجازات» جلد 2 در این باره می‌نویسد: «او در بین مردم به مستجاب الدعوه بودن شناخته شده بود و بسیاری از حاجتمندان و بیماران به او پناه می‌بردند؛ پس او برای آنها دعا می‌کرد یا برای آنها دعاها و حرزهایی می‌نوشت و به این وسیله گرفتاری آنها برطرف می‌شد و بیماران آنها شفا می‌یافتند...».
استاد شهید مرتضی مطهری نیز درباره این عارف بالله گفته بود:لابد کم و بیش اسمش را شنیده‌اید و در اینکه او کارهاى خارق العاده زیاد داشته، من خیال نمی کنم اصلاً بشود تردید کرد، همین آقاى آیت‌الله خوانسارى حاضر براى من از خود حاج شیخ‌حسنعلى بلاواسطه نقل کردند، مى گفتند وقتى که مرحوم حاج شیخ‌حسنعلى در نجف بود، وارد ریاضت‌هاى زیادى بود و گاهى حرف‌هایى مى زد که شاید براى او گفتنش جایز بود، ولی برای ما شنیدنش جایز نبود، یعنی ما پرهیز داشتیم بشنویم.گاهی می گفت من در حرم، فلان آقا (از اشخاص بزرگ) را به صورت خوک می بینم یا به صورت خرس می بینم.
شاید برای او جایز بود بگوید ولی برای ما هتک حرمت یک مؤمن بود. می گفتند: حاج شیخ حسن علی یک وقت گفت من پیاده تنها از نجف می آمدم به کربلا، به دزد برخورد کردم، تعبیرش این بود: "در خود پنهان شدم" یعنی در حالی از جلوی آنها عبور کردم که آنها که نگاه می کردند مرا نمی دیدند و افراد دیگری که از این مرد این جور کارهای خارق العاده روحی زیاد دیده اند فراوان هستند که اگر کسی بخواهد داستان حاج شیخ حسن علی را از افرادی که الآن هستند و خودشان مشاهده کرده اند بشنود به نظر من خودش یک کتاب می شود. (1)
ذکر ویژه‌ای که نخودکی به امام گفت
به مناسبت سالروز ولادت این سالک زاهد به دیدار امام خمینی(ره) با ایشان به نقل از آیت‌الله موسی شبیری زنجانی اشاره می‌شود:
در سفری که حضرت امام(ره) و پدرم برای زیارت به مشهد مقدس رفته بودند، امام خمینی(ره) در صحن حرم امام رضا(ع) با حاج حسنعلی نخودکی مواجه می‌شوند، امام امت(ره) که در آن زمان شاید در حدود سی الی چهل سال بیشتر نداشت، وقت را غنیمت می‌شمارد و به ایشان می‌گوید: با شما سخنی دارم.
حاج حسنعلی نخودکی می‌گوید: من در حال انجام اعمال هستم، شما در بقعه حر عاملی(ره) بمانید من خودم پیش شما می‌آیم، بعد از مدتی حاج حسنعلی می‌آید و می‌گوید چه کار دارید؟
امام(ره) خطاب به ایشان رو به گنبد و بارگاه امام رضا(ع) کرد و گفت: تو را به این امام رضا(ع) اگر علم کیمیا داری به ما هم بده؟ حاج حسنعلی نخودکی که رضوان خدا بر او باد انکار به داشتن علم کیمیا نکرد، بلکه به امام(ره) فرمود: اگر ما «کیمیا» به شما بدهیم و شما تمام کوه و در و دشت را طلا کردید، آیا قول می‌دهید که به جا استفاده کنید و آن را حفظ کنید و در هر جایی به کار نبرید؟
امام خمینی(ره) که از همان ایام جوانی صداقت از وجودشان می‌بارید، سر به زیر انداختند و با تفکری به ایشان گفتند: نه نمی‌توانم چنین قولی به شما بدهم.
حاج حسنعلی نخودکی که این را از امام(ره) شنید رو به ایشان کرد و فرمود: حالا که نمی‌توانید «کیمیا» را حفظ کنید، من بهتر از کیمیا را به شما یاد می‌دهم و آن اینکه بعد از نمازهای واجب یک بار آیة‌الکرسی را تا «هو العلی العظیم» می‌خوانی و بعد تسبیحات فاطمه زهرا(س) را می‌گویی و بعد سه بار سوره توحید «قل هو الله احد» را می‌خوانی و بعد سه بار صلوات می‌گویی و بعد سه بار آیه مبارکه «وَ مَن یَتَّقِ اللهَ یجْعَل لَّهُ مخْرَجاً وَ یَرْزُقْهُ مِنْ حَیْثُ لا یحْتَسِب وَ مَن یَتَوَکلْ عَلى اللهِ فَهُوَ حَسبُهُ إِنَّ اللهَ باَلِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللهُ لِکلِّ شىْءٍ قَدْراً»؛(طلاق/2و 3) را می‌خوانی این از کیمیا برایت بهتر است.(2)
پی‌نوشت‌ها:
1-مجموعه آثار استاد مطهری، ج4، ص 419
2-مجله بشارت، ش 58، صادق زینی لشکاجانی
آرایشگاه‌ها نهادفرهنگی کوچک/ از مدل جوجه تیغی تا مدل موی خامهای!
خبرگزاری مهر- گروه جامعه: به «سلمانی» ها امروز، آرایشگاه می گویند. البته باز هم این عنوان برای بخش مردانه اشتباه است چراکه برای مردانه پیرایشگاه و برای زنانه آرایشگاه مناسب تر است. با این حال هنوز در فرهنگ ایرانی ها کوتاه کردن موی سر را سلمانی می گویند.
هرچند تاریخچه سلمانی مربوط به 3500 سال قبل از میلاد مسیح است اما در ایران قدیم سلمانی ها غیر از پیرایش در امور دندانپزشکی و پزشکی و حتی حجامت و اقدامات اورژانسی در محل هم اقدام می کردند! یعنی می توان گفت از وظایف آنها بوده است. برخی هم که دکان نداشتند به سلمانی های سیار و دوره گرد معروف بودند و برای تبلیغ کار خود مشتری را به یک فنجان چای دیشلمه دعوت می کردند که به اصطلاح می گفتند اصلاح چای دارچینی!
از مدل موی آلمانی تا قارچی!
اما در این میان سبک آرایشگری و نوع مدل مو هم اهمیت داشت: مدل فرق از وسط، فرق از چپ، مدل قاجاری و مدل بالایی. شاید یکی از مهمترین مدل های مو که متاسفانه در ایران هم تا 70 سال ماندگار شد مدل موی آلمانی بود. مدلی که آلمان ها وارد فرهنگ ایران کردند. در این مدل موهای اطراف سر بسیار کوتاه می شد و موهای بالای سر بلند بود. در دوران پهلوی هرچند ماهواره مانند امروز بر روی فرهنگ مد و لباس خودنمایی نمی کرد اما مدل ها و مانکن ها روی جلد روزنامه ها و مجلات و همچنین مدل مو و ریش خوانندگان و بازیگران الگوی جوانان آن روزها بود. تا اینکه بعد از انقلاب و آغاز دفاع مقدس دیگر کمتر کسی به مدل مو توجه می کرد و پیرایشگران بدون الگوی خاصی تنها موی سرها را کوتاه می کردند...خیلی ساده.
بعد از پایان جنگ و ورود کشور به سازندگی، آرام آرام تهاجم فرهنگی غرب از طریق فیلم های ویدئویی، بازی ها و ماهواره آغاز شد و در دهه هشتاد شاهد مدل های موی غربی مانند مدل قارچی (دور سر کاملا به یک اندازه خیلی کوتاه می شد) بودیم! در آن دهه برخی از جوانان با استفاده از ژل مو، واکس مو و دیگر مواد آرایشی انواع مدل های غربی را تقلید می کردند. بعد از آن هم برخی مدل های مو برگرفته از کارتون ویژه کودکان به نام تن تن و همچنین مدل موی تیفوسی وارد بازار مد ایران شد.
این درحالی است که کارشناسان می گویند مدل مو می تواند به تنهایی در فرهنگ و حتی جامعه تاثیر گذار باشد.
حال موهای جوانان ایرانی خوب نیست/ 3000 آرایشگاه غیرمجاز در پایتخت
اما این روزها حال موهای جوانان ایرانی خوب نیست! گاهی خامه ای می شوند و گاهی هم روی صورت و چشم آنها را می پوشاند! گاهی هوای جرج کلونی دارند و گاهی هم هوس می کنند جوجه تیغی شوند ... موهای جوانان ایرانی این روزها در مسیر سبک های غربی با سرعت تندی در حال تغییر وضعیت است و این مو همان مد روز را به ارمغان می آورد. حتی کار از پیرایش هم گذشته و برخی جوان ها در آرایشگاه های مردانه غیر از پیرایش برای زیبایی هم اقدام می کنند.
از تعداد 5000 آرایشگاه مردانه در تهران تنها 2000 آرایشگاه مجوز دارند و این یعنی این روزها مد موی ایرانی در 3000 آرایشگاه غیرمجاز تعیین تکلیف می شود! اگر از بازار بی حساب و کتاب لباس و کفش بگذریم حداقل می توانیم تنها با هوشیاری و مدیریت وارد قلب تپنده تولید خرده فرهنگ های غلط غربی یعنی همان آرایشگاه های غیرمجاز و گاها مجاز مردانه شویم.
با گشت و گذاری در آرایشگاه های مردانه در سطح شهر می توان به یک بی نظمی خاص پی برد. عدم آیین نامه های ویژه برای تعیین مکان، انتخاب آرایشگر، شخصیت و فرهنگ آرایشگر، نوع لباس و کلام و آرایش آرایش گر، تسهیلات و امکاناتی که باید به مشتری ارائه داده شود و ... باعث می شود برخی آرایشگاه ها گرم و نامرتب باشند و برخی هم بدون رعایت مسائل بهداشتی تنها با یک صندلی و یک آینه و قیچی و ماشین اصلاح فکر کنند بهترین خدمات را به مشتری ارائه می کنند.
اما در درجه بندی اتحادیه به سراغ آرایشگاه های ممتاز هم رفتیم. آرایشگاه های مردانه ای که می گویند هم کلاس دارد و هم سنگ تمام می گذارند اما بیشتر برای بچه پولدار ها است!
در خیابان سهروردی در یکی از ساختمانهای اداری یک واحد تجاری به نام آرایشگاه ثبت شده که به گفته مسئولان اتحادیه آرایشگران تهران جزو بهترین اعضای اتحادیه محسوب می شود. داوود الله وردی جوان حدود 32 ساله ای است که مدیریت این پیرایشگاه را برعهده دارد. آنقدر خوش صحبت و با انرژی بود که اجازه نمی داد خبرنگار سوالاتش را مطرح کند اما در 120 دقیقه گپ و گفت، آنچه از زیر و بم پیرایش مردانه خواستیم را توانستیم کسب کنیم.
می گوید: روی مدل مو حساس هستم. کارکنانم همه لباس فرم دارند و هر فصل رنگ لباس ها تغییر می کند. از مسواک دهان تا عطر ویژه آرایشگر و ادب و احترام به مشتری برای من اهمیت دارد. مشتری ها در فضایی خنگ و مطلوب هم چای و قهوه و بیسکویت میل می کنند و هم در آرامش پیرایش می شوند. هر مشتری هم برای خودش کیف مخصوص دارد و لوازمش را برای پیرایش نگهداری می کنیم. حتی قرار است فیش ماساژ بیاورم تا مشتری در هنگام پیرایش پاهایش را داخل آکواریوم فیش ماساژ گذاشته و آرام شود.
بعد از تعریف و تمجیدها و نوع مدیریت آقای الله وردی در پیرایشگاه خود کمی در این شغل بیشتر وارد شدیم تا تاثیر این شغل در جامعه را رصد کنیم.
آرایشگاه ها وزارت ارشاد کوچک هستند
این آرایشگر جوان به نکات بسیار مهمی اشاره کرد و گفت: یک آرایشگاه مردانه می تواند وزارت فرهنگ و ارشاد باشد! آرایشگر باید و حتما باید بومی منطقه باشد و مشتری ها را به خوبی بشناسد و هر دو به هم اعتماد کنند. من مشتری داشتم که مادرش گفت با پسرم صحبت کن تا این اخلاقش در این مورد اصلاح شود و توانستم در یک ماه تاثیر گذار باشم. حتی خانواده فرد آرایشگر هم مهم است که چگونه تربیت شده است. من به هیچ عنوان مشتری که بلغزد و موردی داشته باشد را نمی پذیرم چون اعتبارم زیر سوال می رود.
اگر می بینید مشتری های من مسئولان سیاسی یا پزشکان و برخی سرداران هستند دلیلش رعایت همین اصول اولیه است. یعنی این آرایشگاه احترام و ارزش و حتی حرمت دارد. اگر مشتری بگوید موی سرم را خامه ای بزن یا زیر ابروی من را بردار هرگز انجام نمی دهم. سعی می کنم یا ارشادش کنم و یا مشاوره بدهم و به او مدل سبک موی خودم را ارائه کنم. این همان وزرت ارشاد کوچک است. یعنی آرایشگاه مردانه که وقت 30 تا شاید 1 ساعته فردی را می گیرد باید دارای کتابخانه، تلویزیون، روزنامه و غیره باشد. مثلا می خواهم جلوی آینه مونیتور نصب کنم تا مشتری در این فرصت بتواند اخبار یا تصاویر را نگاه کند. حالا وزارت ارشاد و سازمان تبلیغات اسلامی و وزارت ورزش و جوانان هم اگر وارد این صنف شوند قطعا تاثیراتش را می بینند.
این آرایشگر جوان گفت: یک آرایشگر هرگز نباید اجازه دهد بحث های سیاسی، قومیتی و مسائل تخصصی که مشتری و خودش علم آن را ندارند در آرایشگاهش مطرح شود. یک آرایشگر نباید ترویج مد غربی را با ارائه تصاویر بازیگران و شخصیتهای غربی به مشتری تلقین کند. نباید برای سود بیشتر مشتری را به سمت آرایش زنانه سوق دهد و به اعتقاد من تمام این آسیب ها از همان آزمون فنی حرفه ای و مجوز ها نشات می گیرد. اگر فنی حرفه ای یک تا 2 سال سابقه را شرط دادن مدرک کند دیگر آرایشگر با 45 روز آموزش صاحب آرایشگاه نمی شود. اگر به من باشد می گویم یک آرایشگر به دلیل حساسیت شغلی که دارد باید غیر از مهارت آرایشگری دوره های ویژه سخن وری، فرهنگی، اجتماعی، روابط عمومی و حتی روش ترویج صحیح فرهنگ ایرانی اسلامی و مد ایرانی را ببیند.
من مشتری هایی دارم که وقتی فرزندش خارج از تهران است می گوید موهایم را فقط فلان آرایشگر اصلاح کند چون او را امین خود و دوست خود می داند.
برخی مدل های مو خودنمایی و ناشی از فرهنگ پایین است
الله وردی به موضوع مد غربی در پیرایش جوانان اشاره کرد و گفت: بیشتر مدهای غربی که امروز روی موهای جوانان مشاهده می شود ناشی از فرهنگ خانواده و جامعه و فرد است. بعنوان مثال شاهد هستیم که یک شاگرد میوه فروشی که حتی پول تهیه لباس خوب ندارد هزینه کرده و موهایش را اورکات یا خامه ای یا تاجی می زند! که این یک نوع خودنمایی کاذب است. برخی آرایشگاه ها هم از سالن های آرایش یاد گرفتند و با قراردادن وای فای در مغازه مشتری جذب می کنند که این هم قابل تامل است.
گاهی برای یک پیرایش و آرایش داماد 3 میلیون تومان می گیرند
در این گفتگو به موضوع تعرفه های پیرایش مردانه رسیدیم که برخی سالن های پول های زیادی مطالبه می کنند و همین جوانان را به سمت آرایشگاه های خیابانی سوق می دهد. الله وردی گفت: تعرفه برای آرایشگاه های ممتاز 15 هزار تومان است و من هم همین مبلغ را می گیرم. حالا اگر مشتری نیاز به ماسک، ماساژ، کرم و مواد تقویتی و غیره داشته باشد قطعا هزینه جداگانه است. مثلا برای داماد از 200 تا 600 هزار تومان آن هم 3 روز کار هزینه دارد اما برخی آرایشگاه های سالن 2 تا 3 میلیون تومان پول می گیرند.
وی با انتقاد از برخی الگوهای جامعه اعم از فوتبالیست ها و هنرمندان گفت: وقتی بازیگر محبوب من زیر ابرو بر می دارد یا فوتبالیست محبوب من مدل موی غربی روز دارد هزار فرهنگ سازی کنیم موثر نخواهد بود.
36 مدل موی ایرانی داریم/ رسانه ملی حمایت نکرد!
مصطفی گواهی رئیس اتحادیه آرایشگران مردانه ایران هم در مورد اینکه چرا سبک ایرانی برای مدل های مو نداریم در گفتگو با خبرنگار مهر می گوید: ما برای هر فصل، برای هر مناسبت و برای برجسته‌شدن در هر نگاه انسانی، می‌توانیم الگو و مدلی ارایه دهیم. به همین سبب است که هنر دهم نام گرفته‌ایم. شاید متاسفانه در سالهای گذشته در بخش مد مو و لباس نتوانستیم کاری انجام دهیم و به همین دلیل کشورهای دیگر مد و لباس خود را به ما ارایه داده‌اند و این امر موجب شد تا مدل‌های نامتعارف و مدل‌هایی که با فرهنگ ایرانی سنخیتی ندارند در کشور رواج پیدا کنند. اما، ما خود صاحب سبک هستیم و در این راستا برای حمایت از هنر ایرانی در اسفند 93، جشنواره مدل‌موی ایرانی برگزار شد و ما اولین ژورنال مدل‌مو را ارایه کردیم و 36مدل‌مو در این ژورنال ارایه شد اما خبرش را به عوض رسانه ملی باید شبکه‌های غیرملی بدهند. متاسفانه رسانه‌های داخلی کم‌لطفی می‌کنند. در زمستان 94 هم دومین جشنواره مدل‌موی مردانه و پسرانه در تهران با همکاری 30 استان کشور، وزارت بهداشت، اماکن و اتاق اصناف تهران برگزار می‌شود و دومین ژورنال به صورت کشوری ارایه می‌شود و امیدواریم در سال 95 نیز این ژورنال را در سطح جهانی ارایه کنیم.
زوری نمی شود مدل مو را ایرانی کرد/ طرح خوب بدهید جوان انتخاب کند
یک جامعه شناس در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد این موضوع می گوید: هر اقدامی در این جامعه از راه رفتن، حرف زدن، سینما و تلویزیون می تواند به کشور فرهنگ دهد. اما وقتی در برخی کارها ضابطه نباشد قطعا شکست می خوریم. وقتی ما ضابطه ای برای آرایشگری نداریم چگونه می توانیم مدعی فرهنگ سازی باشیم. ما که نمی توانیم به زور به مردم بگوییم بیایید این مدل مو را بزنید چون افراد در نوع مدل مو و مسایل شخصی آزاد هستند. حالا که می خواهیم به نوعی در مدل موی جوان وارد شویم باید الگویی زیباتر و بهتر از مدل آلمانی و خامه ای و قارچی ارایه کنیم چرا که وقتی جوان می بیند این مدل قشنگ تر است به سمت آن می رود. پس باید تیم طراح و مدل ایرانی حرفه ای چیده شود و نمی شود با زور فرهنگ را تغییر داد.
وی افزود: امروز کت و شلوار غربی یا پیراهن یقه انگلیسی همان است و تغییری نکرده مگر اینکه دوخت را تغییر دهند این راهش نیست. باید از نو مدل زیبایی بومی ایرانی طرح کنیم تا جوان بتواند انتخاب کند.
به گزارش خبرنگار مهر این گفته ها در حالی است که امروز شاهد تبلیغات آرایشگاه های فوری آن هم با مدل رایگان در سطح شهر هستیم. یعنی یک معتاد و بیمار مسری هم می تواند مدل باشد و بدون پرداخت پول اصلاح سرش انجام شود و این میان تنها صاحب آرایشگاه از کنار هنرجویانش سود می برد. حالا توزیع بیماری ها و ایدز به کنار آیا نظارتی در این خصوص انجام می شود؟ آیا اتحادیه غیر از مدل مو و برگزاری جشنواره ها قدرتی برای نظارت و برخورد با 2 تا 3 هزار آرایشگر غیرمجاز دارد؟ آیا وزارت ورزش و جوانان تاکنون در این مورد وارد شده است؟ آیا بخش مد و لباس وزارت ارشاد به یادش می افتد که می تواند وارد بحث آرایشگاه ها شود؟
این سوالات در حالی است که امروز آرایشگاه های مردانه و حتی زنانه به مرکزی برای توسعه فرهنگ و مد غرب تبدیل شده و همچنان بدون نظارت می تازند.
گزارش از سید هادی کسایی زاده
چرا سگ بازی در جامعه مد شده است؟ / زنگ هشدار ویژه مسئولان اجتماعی
خبرگزاری مهر- گروه اجتماعی: سگ نخستین جانوری است که به دست انسان اهلی شد. و بعد از آن آدمیان از این حیوان برای شکار، گله‌داری، بارکشی، محافظت، کمک به پلیس و نیروهای نظامی، نجات جان انسانها در حوادث و بلایا و ... استفاده کردند. در بعضی فرهنگ‌ها از این حیوان متاسفانه به عنوان یک منبع غذایی هم استفاده شده‌است این در حالی است که بر اساس آماری که در سال 2001 برآورد شده حدود 400 میلیون قلاده سگ در سراسر دنیا زندگی می‌کنند.
برخی تحقیقات نشان می‌دهند که سگها دست کم در حدود پانزده هزار سال پیش اهلی شده‌اند، اما با معیار قرار دادن شواهدی که از فسیل‌ها و آزمایش دی‌ان‌ای به دست آمده‌است سگها از یک صد هزار سال پیش اهلی شده بودند.
سگهایی که عضو خانواده و حتی سیاسی شدند!
هرچند که سابقه ای از زمان ورود سگ بعنوان عضوی از خانواده در فرهنگ غرب در دسترس نیست. اما سگ نخستین حیوان اهلی است که بیش از صدها سال است در غرب و آمریکا نه تنها به عنوان یک حیوان نگهبان یا شکاری بلکه بعنوان یک حیوان خانگی وارد زندگی آدمی شده تا جائیکه آرام آرام به دلیل از همگسستگی بنیان خانواده در غرب بیشتر شهروندان اروپایی و آمریکایی سگ را بعنوان عضوی از خانواده قبول کرده و حتی در حقوق مدنی خود حق الارث هم برای این حیوان خانگی لحاظ می کنند. و این اتفاق تا جایی پیش رفته که امروز سگ ها را بعنوان یک چهره سیاسی و عضوی از ساکنان کاخ سفید آمریکا یا کاخ ریاست جمهوری در بسیاری از کشورها مشاهده می کنیم!
حضور سگ ها در انتخابات آمریکا!
بر اساس این گزارش سگها و حتی گربه ها در اروپا و آمریکا داراری قبرستان، بیمارستان، شهر، کلینیک، هتل و پرستار ویژه بوده و حتی در سال گذشته یک سگ در انتخابات شهرداری شرکت کرده است! به نحوی که در جریان انتخابات سال گذشته این شهر سگ مذکور در رقابت های انتخاب شهردار پیروز شد.
به گزارش خبرنگار مهر، نقش سگ در فرهنگ ایرانی هم جایگاه خودش را دارد. از سگ های گله که همیشه نگاهبان احشام روستائیان بوده تا سگ های شکاری که عصای دست شکارچیان ایرانی بوده اند. اما برخلاف غرب کمتر دیده شده که سگ ها وارد زندگی ایرانیان بعنوان عضوی از خانواده شوند. هرچند که برخی پادشاهان ایرانی سگ خانگی داشتند اما با توجه به فرهنگ اسلامی حاکم بر ایران مسلمانان ایرانی بر اساس روایات و احادیث و فتوای مراجع عظام سگ را حیوانی نجس دانسته و از معاشرت با آن دوری می کنند.
اما در سالهای اخیر عواملی موجب شده تا برخی از جوانان امروزی برخواسته از تاثیر این عوامل نگهداری و زندگی با سگ را در خانه و خانواده خود تجربه کنند.
برخی جوانها با نگهداری از سگ می خواهند خود را تجددگرا و تجدد پذیر معرفی کنند
دکتر امان الله قرایی مقدم آسیب شناس و جامعه شناس واستاد دانشگاه در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه سگ در ایران سابقه تاریخی داشته و در زندگی دامداران و عشایر نقش کلیدی ایفا می کند گفت: متاسفانه ماهواره و سریالها و فیلمهای غربی تاثیرات منفی روی برخی جوانها گذاشته و با خریداری ونگهداری سگ های تزئینی و عروسکی از نژادهای مختلف به نوعی قصد دارند خود را تجددگرا و تجددپذیر معرفی کنند.
وی افزود: البته برخی هم از روی چشم و هم چشمی اقدام به خرید و نگهداری این نوع حیوانات کرده و با سگ گردی در خیابانها به نوعی قصد دهن کجی به جامعه دارند.
این آسیب شناس اجتماعی گفت: البته می توان این رفتار در برخی از جوانها را به نوعی جو زدگی هم عنوان کرد و قطعا این تب داغ و استقبال افزایش هم خواهد داشت.
لزوم رعایت قواعد زندگی اسلامی
حجت الاسلام سید محمد سادات منصوری رئیس مرکز پاسخگویی به سؤالات دینی سازمان تبلیغات اسلامی در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد موضوع سگ بازی و انس با سگ در میان جوانان می گوید: تمام حیوانات به نوعی آلودگی دارند و اگر بخواهیم در خانه از این حیوانات نگهداری کنیم مستلزم رعایت اصول بهداشتی است اما در میان حیوانات اهلی و خانگی در دین اسلام سگ را حیوانی نجس عنوان کرده اند. دلیلش این است که تنها سگ است که با آدمی انس می گیرد و وارد حریم خصوصی خانه انسان می شود و چون تردد سگ در خارج از خانه و داخل خانه است و با خود میتواند انواع انگل ها را حمل کند اسلام تاکید بر نجس بودن آن دارد و به فکر سلامت خانواده است. البته خون هم در نظر اسلام نجس است و خوردن آن حرام است اما آیا تزریق کردن آن بد است؟ یا اهدای آن؟ پس باید بدانیم نجس بودن دلیل بر بد بودن نیست و اسلام خواسته به نوعی مسلمانان را به رعایت سلامت دعوت کند تا بتوانیم نسبت به این حیوان حریمی قائل شویم.
رئیس مرکز پاسخگویی به سؤالات دینی در ادامه می گوید: اسلام هیچ وقت نگفته سگ موجود بدی است اتفاقا سگ را موجودی با فایده برای آدمی دانسته اما برای ارتباط با آن قواعدی را وضع کرده است. وقتی فردی خود را مسلمان می داند باید قواعد زندگی اسلامی را رعایت کند ونمی تواند بر اساس منافع خود حرام اسلام را حلال کرده و روی آن پافشاری کند.
آسیب های روانشناختی
دکتر هادی معتمدی روانپزشک و مدیرکل سابق آسیب های اجتماعی سازمان بهزیستی کشور در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد بحث روانی مانوس شدن برخی جوانها با حیواناتی مانند سگ و گربه گفت: این افراد دو گروه هستند. گروه اول افرادی هستند که ارتباطات خوب اجتماعی نداشته و گاهی دوست و آشنایی ندارند و بیشتر احساس تنهایی می کنند و گروه دوم افرادی هستند که بیشتر به این موضوع از روی علاقمندی نگاه کرده و تعلق خاطری هم ندارند و به نوعی بعنوان سرگرمی به آن نگاه می کنند.
وی افزود: در موضوع گروه اول به دلیل آنکه عمر حیوانات بعضا کمتر از 10 سال است فرد در طول عمر خود بارها و بارها شاهد مرگ حیوانات مورد علاقه خود است و همین موجب افسردگی برای فرد می شود. البته موضوع آلودگی حیوانات که جای خودش را دارد اما عشق به حیوان تبعات جبران ناپذیری از نظر روانی خواهد داشت.
دکتر معتمدی گفت: در فرهنگ ایرانی هم حیواناتی مانند گوسفند و گاو و سگ و غیره برای کارکردهای مختلف و در روستاها بوده اما مدل امروزی آن در فرهنگ ایرانی جایگاهی نداشته است.
دیدگاه علمی جامعه بهداشت جهانی در مورد نگهداری از حیوانات و سگ
بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت از میان 1709 عامل بیماری زا، 832 عامل، از حیوانات به انسان منتقل می شود و همچنین از میان 156 بیماری نوپدید شناخته شده در انسان، 114 مورد آن از حیوانات به انسان منتقل می شود. در بعضی از کشورهای غربی، تعداد حیوانات خانگی شان از تعداد شهروندان آن بیشتر است و همه این حیوانات به صورت بالقوه توانایی انتقال بیماری را دارند.
پژوهشگران آمریکایی اعلام کردند: افرادی که از سگ های خانگی نگهداری می کنند به دلیل این که اغلب پس از تماس با حیوان دست های خود را نمی شویند یا ممکن است این حیوان به رختخواب صاحب خود نیز راه پیدا کند، در بیشتر موارد میکروب های سگ به افراد منزل منتقل شده و احتمال انتشار میکروب بین اعضای خانواده نیز بیشتر می شود.
دکتر کیت استنسکی محقق دانشگاه ایالتی کنزاس می گوید: تحقیقات نشان می دهد که تقریبا تمام کسانی که سگ دارند با سگ شان غذا می خورند و بیش از نیمی از آن ها به این حیوان اجازه می دهند که روی تختخواب شان بخوابد . برخی از آنها دارای زنجیره های باکتریایی هستند که هم در حیوان و هم صاحب آن قابل مشاهده است. هاری؛ لیشمانیوز جلدی؛ کیست هیداتیک؛ بیماری های انگلی؛ کک؛ کرمنواری؛ کرم های گرد و شپش بخشی از بیماری های قابل انتقال از سگ به حیوان محسوب می شود.
تبلیغات نگهداری سگ !
متاسفانه امروزه شاهد آن هستیم که برخی از جوانان همچنان زندگی و عمر خود را صرف خرید و نگهداری و زندگی با سگ های عروسکی می کنند. سگهایی که شاید هیچ منفعتی برای آنها نداشته و بیشتر جنبه تزئینی دارند و مرکزی برای بروز بیماری و هزینه های گزاف هستند.
البته افراد و شرکتهای سودجو هم بیکار نبوده و آتش بیار معرکه هستند تا از این بازار جو زدگی پولی به جیب بزنند. از ایجاد دوره های تخصصی آموزش سگ تا ایجاد آرایشگاه و کلوپ های ویژه برای سگ ها...!
افزایش 2 برابری نگهداری از سگ در خانه
یکی از کارشناسان مبارزه با هاری و از مجریان طرح جامع کنترل هاری در سازمان دامپزشکی به مهر گفت: در ایران سالانه برای بیش از 400 هزار سگ واکسن تزریق می‌شود که اغلب این ها سگ‌های گله و نگهبان هستند و از سال 75 به دنبال اجرای طرح کنترل هاری تحت مراقبت قرار گرفته‌اند. محمد نیکخواه افزود: با توجه به آمارهای اعلام شده میزان نگهداری از حیوانات خانگی در ایران روند رو به افزایشی داشته است.این کارشناس خاطرنشان کرد: از تعداد حیوانات صاحبدار، فقط 4 تا 5 هزار آن گربه است و بیشتر افراد به نگهداری سگ مبادرت می‌ورزند.کسانی که در خانه سگ نگهداری می‌کنند، بیشتر آلوده به میکروب هستند.
هر چند از دیدگاه نیکخواه، آمار دقیقی به تفکیک سال در خصوص حیوانات خانگی وجود ندارد، اما بررسی میزان واکسن‌های تزریق شده از زمان اجرای طرح جامع مبارزه با هاری در سال 75 گویای این نکته است که این آمار در سالهای اخیر افزایش قابل توجهی داشته است، به گونه‌ای که می توان گفت نسبت به دهه 70 حدود دو برابر شده است.
پانسیون سگ و گربه+برگزاری جشن تولد سگ!
حالا در کنار آموزش ها و ایجاد کلینیک های ویژه سگ ها پانسیون هایی ایجاد شده که خدمات باورنکردنی با قیمت های بالا به سگ های خانگی ارائه می کنند. بیرون بردن سگ هابه محیطی خارج ازفضای پانسیون، دادن 3وعده غذای سالم درطی روز، رسیدگی به امورتربیتی سگ، برگزاری جشن تولد سگ، استخر و حمام و غیره که جزوی از این خدمات محسوب می شود. البته به تازگی هم برخی سایتهای اینترنتی جفتیابی ویژه سگ ها را مورد تبلیغ قرارداده تا سگ خانگی توله ای با نژاد اصیل داشته باشد!
به گزارش خبرنگار مهر، دکتر مسلم صابری جامعه شناس در این مورد معتقد است: به نظر می رسد کم شدن روابط عاطفی بین انسان ها ، موجب روی آوردن افراد به نگهداری از سگ می شود تا جایی که برخی افراد به خاطر فرار از تنهایی ترجیح می دهند از یک سگ نگهداری کنند و از طرفی به دلیل هوش بالای سگ و امکان ارتباطش با انسان برخی این رابطه را جایگزین خلأهای عاطفی می کنند. اگر ارتباطات انسانی میان افراد خانواده سالم و طبیعی باشد و روابط خانواده براساس سیستم نظام مند باشد دیگر نیازی نیست که رابطه انسان و سگ به این نزدیکی باشد و مانند کارکردهای گذشته، این حیوان صرفاً برای شکار یا نگهبانی استفاده می شود.
بر اساس این گزارش وزارت کشور بعنوان متولی امور اجتماعی و فرهنگی ومسئول سیاستگذاری در این بخش باید قبل از بروز هرگونه اپیدمی آسیب اجتماعی در جامعه بسته های فرهنگی آماده ای داشته باشد. با این حال پرونده سگ بازی در جامعه همچنان مفتوح است تا رسانه ها و دستگاه های متولی اقدامی فرهنگی در این مورد داشته باشند.
* گزارش از سید هادی کسایی زاده
شعبان ماه بسیار شریفى است و به حضرت سید انبیاء صَلَّى اللهِ عَلِیهِ وَ آله منسوب است و آن حضرت این ماه را روزه مى‌گرفت و به ماه رمضان وصل مى‌کرد و مى‌فرمود شعبان، ماه من است هر که یک روز از ماه مرا روزه بگیرد بهشت برای او واجب می‌شود و از حضرت صادق علیه السلام روایت شده است که چون ماه شعبان فرا می‌رسید امام زین العابدین علیه السلام اصحاب خود را جمع مى‌نمود و مى‌فرمود اى اصحاب من مى‌دانید این چه ماهى است؟
این ماه شعبان است و حضرت رسول صلى الله علیه و آله مى‌فرمود شعبان ماه من است پس در این ماه براى جلب محبت پیغمبر خود و براى تقرّب به سوى پروردگار خود روزه بدارید. به حقّ آن خدایى که جان علىّ بن الحسین به دست قدرت اوست سوگند یاد مى‌کنم که از پدرم حسین بن على علیهماالسلام شنیدم که فرمود شنیدم از امیرالمؤمنین علیه السلام که هر که روزه بگیرد در ماه شعبان براى جلب محبّت پیغمبر خدا و تقرّب به سوى خدا؛ خداوند او را دوست می‌دارد و در روز قیامت کرامت خود را نصیب او می‌گرداند و بهشت را براى او واجب می‌کند.
شیخ از صفوان جمال روایت کرده که گفت :
حضرت صادق علیه السلام به من فرمود کسانى را که در اطراف تو هستند را بر روزه گرفتن در ماه شعبان ترغیب کن. گفتم فدایت شوم مگر در فضیلت آن چیزى هست؟ فرمود: بله همانا که رسول خدا صلى الله علیه و آله هر گاه هلال ماه شعبان را مى‌دید به مُنادیى امر مى‌فرمود که در مدینه ندا مى‌کرد: اى اهل مدینه من رسولم از جانب رسول خدا صلى الله علیه و آله به سوى شما.
ایشان مى‌فرماید آگاه باشید همانا شعبان ماه من است پس خدا رحمت کند کسى را که یارى کند مرا بر ماه من یعنى روزه در آن ماه روزه بگیرد.
سپس از حضرت صادق علیه السلام و ایشان از امیرالمؤمنین علیه السلام نقل کرد که مى‌فرمود:
از زمانى که شنیدم منادى رسول خدا صلى الله علیه و آله ندا کرد در ماه شعبان، ترک نشد از من روزه شعبان و ترک نخواهد شد از من تا مدتى که حیات دارم ان شاء الله تعالى.
سپس مى‌فرمود که روزه دو ماه شعبان و رمضان توبه و مغفرت از خدا است.
اعمال مشترکه ماه شعبان
1 - مناجات شعبانیه ، مناجات معروفى است و اهلش به خاطر آن با ماه شعبان ماءنوس شده و به همین جهت منتظر و مشتاق این ماه هستند. سزاوار است که این مناجات در تمام ماه خوانده شود.
2 - از اعمال مهم در این ماه ، روزه است ؛ به اندازه اى که با حال انسان مناسب باشد. امام صادق (علیه السلام ) فرمود:
((کسى که روز اول ماه را روزه بگیرد، حتما وارد بهشت مى شود و کسى که دو روز را روزه بگیرد، خداوند در هر شب و روزى (به چشم رحمت ) به او مى نگرد و در بهشت نیز به این نگاه ادامه مى دهد؛ کسى که سه روز روزه بگیرد، با خداوند در عرش و بهشت او دیدار مى کند.))
همچنین روایت شده که در هر روز پنجشنبه ماه شعبان آسمانها را زینت مى‌کنند. پس ملائکه عرض مى‌کنند خداوندا بیامرز روزه‌داران این روز را و دعاى ایشان را مستجاب گردان و در روایت نبوى آمده است که هر که روز دوشنبه و پنجشنبه شعبان را روزه بگیرد حقّ‌تعالى بیست حاجت از حوائج دنیا و بیست حاجت از حاجت‌هاى آخرت او را برآورد.
3 - در هر روز از شعبان در هنگام ظهر و در شب نیمه آن صلوات هر روز شعبان که از امام سجاد علیه‌السلام روایت شده، خوانده شود که به شرح ذیل است :
اَللّهُمََّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ و َآلِ مُحَمَّدٍ شَجَرَةِ النُّبُوَّةِ وَ مَوْضِعِ الرِّسالَةِ وَ مُخْتَلَفِ الْمَلاَّئِکَةِ وَ مَعْدِنِ الْعِلْمِ وَ اَهْلِ بَیْتِ الْوَحْىِ. اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ و َآلِ مُحَمَّدٍ الْفُلْکِ الْجارِیَةِ فِى اللُّجَجِ الْغامِرَةِ یَامَنُ مَنْ رَکِبَها وَ یَغْرَقُ مَنْ تَرَکَهَا الْمُتَقَدِّمُ لَهُمْ مارِقٌ وَالْمُتَاَخِّرُ عَنْهُمْ زاهِقٌ وَاللاّزِمُ لَهُمْ لاحِقٌ.
اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الْکَهْفِ الْحَصینِ وَ غِیاثِ الْمُضْطَرِّ الْمُسْتَکینِ وَ مَلْجَاءِ الْهارِبینَ وَ عِصْمَةِ الْمُعْتَصِمینَ. اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ صَلوةً کَثیرَةً تَکُونُ لَهُمْ رِضاً وَ لِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ اَداَّءً وَ قَضاَّءً بِحَوْلٍ مِنْکَ وَ قُوَّةٍ یا رَبَّ الْعالَمینَ.
اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الطَّیِّبینَ الاْبْرارِ الاْخْیارِ الَّذینَ اَوْجَبْتَ حُقُوقَهُمْ وَ فَرَضْتَ طاعَتَهُمْ وَ وِلایَتَهُمْ. اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَاعْمُرْ قَلْبى بِطاعَتِکَ وَلا تُخْزِنى بِمَعْصِیَتِکَ وَارْزُقْنى مُواساةَ مَنْ قَتَّرْتَ عَلَیْهِ مِنْ رِزْقِکَ بِما وَسَّعْتَ عَلَىَّ مِنْ فَضْلِکَ وَ نَشَرْتَ عَلَىَّ مِنْ عَدْلِکَ وَ اَحْیَیْتَنى تَحْتَ ظِلِّکَ وَ هذا شَهْرُ نَبِیِّکَ سَیِّدِ رُسُلِکَ شَعْبانُ الَّذى حَفَفْتَهُ مِنْکَ بِالرَّحْمَةِ وَالرِّضْوانِ الَّذى کانَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّمَ یَدْاَبُ فى صِیامِهِ وَ قِیامِهِ فى لَیالیهِ وَ اَیّامِهِ بُخُوعاً لَکَ فى اِکْرامِهِ وَاِعْظامِهِ اِلى مَحَلِّ حِمامِهِ.
اَللّهُمَّ فَاَعِنّا عَلَى الاِْسْتِنانِ بِسُنَّتِهِ فیهِ وَ نَیْلِ الشَّفاعَةِ لَدَیْهِ اَللّهُمَّ وَاجْعَلْهُ لى شَفیعاً مُشَفَّعاً وَ طَریقاً اِلَیْکَ مَهیَعاً وَاجْعَلْنى لَهُ مُتَّبِعاً حَتّى اَلْقاکَ یَوْمَ الْقِیمَةِ عَنّى راضِیاً وَ عَنْ ذُنُوبى غاضِیاً قَدْ اَوْجَبْتَ لى مِنْکَ الرَّحْمَةَ وَالرِّضْوانَ وَ اَنْزَلْتَنى دارَ الْقَرارِ وَ مَحَلَّ الاْخْیارِ .
4 - هر روز هفتاد مرتبه ذکر «اَسْتَغْفِرُاللهَ وَ اَسْئَلُهُ التَّوْبَةَ» گفته شود و همچنین در این ماه صلوات بسیار فرستاده شود .
5 - از اعمال مهم این ماه ، عمل کردن به روایت امیرالمؤ منین (علیه السلام ) است که فرمودند:
((در هر پنج شنبه از ماه شعبان ، آسمانها زینت شده و آنگاه فرشتگان عرض مى کنند: خداى ما! روزه داران شعبان را ببخش و بیامرز و دعایشان را اجابت فرما!))
بنابراین کسى که دو رکعت نماز به جا آورد که در هر رکعت سوره فاتحه را یک بار و توحید را صد بار بخواند و بعد از سلام دادن ، صد بار نیز صلوات بفرستد، خداوند تمام خواسته هاى دینى و دنیایى او را برآورده مى فرماید و کسى که یک روز از آن را روزه بگیرد، خداوند بدن او را بر آتش حرام مى کند.
6- هر روز هفتاد مرتبه ذکر « اَسْتَغْفِرُاللهَ الَّذى لا اِلهَ اِلاّ هُوَ الرَّحْمنُ الرَّحیمُ الْحَىُّ الْقَیّوُمُ وَ اَتُوبُ اِلَیْهِ» گفته شود. و در بعضى روایات "الْحَىُّ الْقَیُّومُ" پیش از "الرَّحْمنُ الرَّحیمُ" است و عمل به هر دو خوبست و از روایات استفاده مى‌شود که بهترین دعاها و ذکرها در این ماه استغفار است و هر کس هر روز در این ماه هفتاد مرتبه استغفار کند مثل آن است که هفتاد هزار مرتبه در ماه‌هاى دیگر استغفار کند.
7- صدقه دادن در این ماه اگرچه به اندازه نصف دانه خرمایى باشد، خوب است و خداوند بدن صدقه دهنده را بر آتش جهنم حرام می‌کند.
از حضرت صادق علیه السلام نقل شده است که آن حضرت در باب فضیلت روزه رجب فرمود چرا غافلید از روزه شعبان؟ راوى عرض کرد یابن رسول الله چه ثوابی دارد کسى که یک روز از شعبان را روزه بگیرد؟
حضرت فرمود به خدا قسم بهشت ثواب اوست.
عرض کرد یابن رسول الله بهترین اعمال در این ماه چیست؟ فرمود: صدقه دادن و استغفار . هر کس در ماه شعبان صدقه دهد، خداوند آن صدقه را رشد دهد همچنان که یکى از شما شتر تازه متولد شده‌ای را تربیت مى‌کند تا آن که در روز قیامت به صدقه دهنده برسد در حالتى که به اندازه کوه اُحُد شده باشد.
8- در کل این ماه هزار بار ذکر « لا اِلهَ اِلا اللهُ وَلا نَعْبُدُ اِلاّ اِیّاهُ مُخْلِصینَ لَهُ الدّینَ وَ لَوُ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ » را که ثواب بسیار دارد؛ گفته شود.
از جمله آن که عبادت هزار ساله در نامه عملش نوشته شود.
|
فضایل و کمالات حضرت زهرا(س)، مانند فضایل سایر معصومان است، چون آن حضرت دختر خاتم پیامبران است که برای تولدش رسول خدا چنین بشارت داده شد: «انا اعطیناک الکوثر»، ما برای تو خیر فراوان عطا کردیم، برای درک مقام معنوی و فضایل آن حضرت کافی است که روایات رسیده از پیامبر اکرم(ص) را از خاطر بگذرانیم، فاطمه بهترین زنان دو عالم است، افضل از همه بانوان جهان از مقام عصمت کبری برخوردار بود و از هر حیث نسبت به بانوان جهان برتری و الگوی زنان بعد از خود است، «فاطمه سرور زنان عالم است».
گروه کلام مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات درباره مقام علمی حضرت فاطمه زهرا(س) این چنین می‌نویسد: چنانکه در روایات فراوان آمده است، حضرت زهرا(س) تنها بانویی بود که در شأن همسری امیرمؤمنان(ع) بود و اگر علی(ع) نبود برای زهرا(س) کفوی نبود، این روایت و روایت‌های دیگری که در منابع حدیثی درباره مقام و فضیلت حضرت زهرا آمده، همه نشانگر این است که این بانو فضایل و مقام معنوی و علمی بسیار بالایی داشت.
از نظر علمی در حدّی بود که سایر ائمه در آن درجه قرار داشتند، آن بانو هم‌کفوی غیر از علی نداشت، این حقیقت بیانگر عظمت علمی حضرت زهرا(س) است. از امام صادق(ع) نقل شده که سؤال فرمود: آیا می‌دانید تفسیر کلمه «فاطمه» چیست؟ راوی گوید: خیر! مولایم مرا به تفسیر آن آگاه فرمایید، فرمود:« یعنی که شرّ و بدی در وجود او راهی ندارد و اگر برای همسری این بزرگوار علی نبود تا قیامت کسی همشأن ایشان نمی‌شد.»
مقام علمی آن حضرت نیز چونان امام علی(ع) بعد از پیامبر(ص) سرآمد تمام بشریت است، اگر چه عرصه را به آن حضرت به قدری تنگ نمودند که اندکی پس از پدر مهربانش دنیا را ترک کرد و با پهلوی شکسته به حضور پدرش شتافت. «الله لقد فطمها الله تبارک و تعالی بالعلم و عن الطمث بالمیثاق»؛ خداوند آن با نور را از علم مملو ساخت و از ناپاکی‌های زنان در عالم در منع و مبرا کرد.
«به خدا سوگند خداوند متعال آن حضرت را به قدری در علم وسعت و ظرفیت داد که از علم بشری بی‌نیاز نمود و هرگز نیازی به آموختن از دیگران نداشته باشد، زیرا پدرش اولین معلم اسلام است و آخرین پیامبر است که خداوند او را با دین کامل و کتاب آسمانیش به سوی بشریت فرستاد».
هم چنان که حضرت علی(ع) می‌فرمود: بپرسید از من از هر چیزی که نمی‌دانید و از هر چیزی که می‌خواهید زیرا که در این سینه من علومی انباشته شده که از پیامبر فراگرفته‌ام و همواره دنبال مردمی هستم که لیاقت داشته باشد تا آن را به آنها بیاموزم، فاطمه نیز از این مقام رفیع علمی برخوردار بود، چون همشأن با علی در تمام فضایل معنوی و علمی بود، اگر ما به خطبه آن حضرت که درباره دفاع از ولایت که در مسجد ایراد فرمود خوب تأمل کنیم، خطبه‌اش را همسنگ خطبه‌های امیرمؤمنان(ع) خواهیم یافت.
مرحوم مجلسی درباره تفسیر حدیث امام باقر(ع) که فرمود: «…فطمها الله بالعلم…»؛ یعنی به سیب کثرت علم از جهل بریده شد و به قدری علم دارد که جهالت هرگز در آن راه ندارد و از آغاز آفرینش برخوردار از علوم ربانی شده بنابراین با توجه به اینکه آن حضرت تنها دختر پیامبر اکرم(ص) بوده است که فرزندانش امامان معصومی چون حسن و حسین هستند که هر یک معدن و مخرن علوم الهی بودند و در حضور آن بانو تعلیم و تربیت دیده بودند.
از طرفی آن بانو تنها همشأن امیرمؤمنان(ع) بود و از هر جهت خصوصاً از جهت علمی و همچنین یازده امام معصوم که وارث علم الهی هستند، فرزندان آن حضرت هستند و تمام آنها به فضائل آن حضرت تصریح کرده‌اند و آن حضرت در تمام فضائل با آنها شریک است و آنها وارث علم فاطمه (س) هستند که مصحف فاطمه به آنها رسید.
هر دل با معرفت نیک می داند که آمد و رفت ایام و گردش سال ها، خمیر مایه پرونده زندگی و اعمال اوست که هر سال جدیدی روی می نماید صفحه ای به آن اضافه می‌شود و البته برگی از درخت زندگی او کم می‌شود. او می داند که سال جدید فرصت جدیدی است و باز شدن پنجره بهارنو، امتحان دیگر و آزمونی جدیدتر هم برای جبران کوتاهی ها و قصور گذشته و هم برای ساختن آینده ای متفاوت و مسئولانه، گذشته و آینده ای که روزی در محکمه میزان الهی مورد سنجش قرار خواهد گرفت و او گزارش لحظه به لحظه عمرش را و کارنامه عملش را در روز قیامت خواهد نگریست، فمن یعمل مثقال ذرة خیرا یره و من یعمل مثقال ذرة شراً یره.
لذا انسان با معرفت سطح نگاه خویش به نوروز را سطح نگاه کودکانه به نگاه عارفانه ارتقاء می‌بخشد و در ابتدای هر سال جدیدی از خدایی که «مقلب القلوب و الاحوال» است و «محول الحول و الاحوال» می خواهد که دل و جانش را با بهار عشق و معرفت الهی معطر کرده و او را به مقام رفیع احسن الحال رهنمون سازد.
او از یک سو نگران است و از سوی دیگر امیدوار، نگران کارنامه گذشته و امیدوار به فضل و رحمت بیکران الهی و در دو راهی خوف و رجا و بیم و امید «صراط مستقیم» را یافته و با لطف خدا و اراده راسخ، دام ها و مکرها و وسوسه های شیطانی و بسترهای گناه و معصیت را درنوردیده و در
اما دریغ که با غفلت ما این فرصت تبدیل به تهدید می‌شود، سرمایه می سوزد و زمینه دانش آموزی و تلمذ در مکتب بهار و بهار آفرین ایجاد نمی شود
لذا انسان با معرفت سطح نگاه خویش به نوروز را سطح نگاه کودکانه به نگاه عارفانه ارتقاء می‌بخشد و در ابتدای هر سال جدیدی از خدایی که «مقلب القلوب و الاحوال» است و «محول الحول و الاحوال» می خواهد که دل و جانش را با بهار عشق و معرفت الهی معطر کرده و او را به مقام رفیع احسن الحال رهنمون سازد.
مگر نه اینکه با تحویل سال باید دل و جان ما نیز متحول شود، تحولی به سوی الله؟
مگر نه اینکه با رویش گلها و زنده شدن طبیعت مکارم اخلاقی نیز در ما زنده شود؟
مگر نه انکه بهار باید یادآور صحنه قیامت و معاد باشد و از زنده شدن طبیعت پس از مرگ زمستانی درس معرفت بگیریم؟
مگرنه اینکه گلها و سبزه ها و درختان و تمام مظاهر خلقت باید روح توحید و اعتقاد به وحدانیت الهی را در ما قوی تر نماید؟
مگر نه اینکه بهار باید صحنه عبرت و عبرت آموزی باشد؟ و....و....و
اگر دعای سال نو را که دنیایی از معرفت و عرفان را در خود دارد خوب مرور کنیم دریچه های معارف الهی به رویمان باز می‌شود
یا مقلب القلوب و الابصار، یا محول الحول و الاحوال، یا مدبر اللیل و النهار، حول حالنا الی احسن الحال
لذا مقصد نهایی و افق نگاه نوروز ما باید جز «احسن الحال» نباشد به‌ویژه اینکه آغاز سال 94 با یاد و نام کوثر قرآن، دردانه رسول الله(ص) حضرت فاطمه زهرا(س) مقارن است و این تقارن فرصت بی‌بدیلی برای نیل به کمال «احسن الحال» است و تمسک به سیره نورانی آن حضرت و عمل به آموزه های فاطمی روزنه های نور و معرفت را در برابر دیدگان ما قرار داده و بهار 94 را به بهاری فاطمی و سالی معنوی مبدل می‌کند. مردم ما اعم از پیرو جوان، زن و مرد، شهری و روستایی، شیعه و سنی همه و همه افتخار ارادت به ساحت مقدس فاطمی را داشته و وجود مقدس فاطمه زهرا(س) را محبوب القلوب خود می‌دانند و ذره ای محبت و عنایت فاطمه اطهر(س) را با تمام دنیا معاوضه نمی‌کنند
قطعا مردم در نوروز 94 حرمت سوگواری سلاله نبوی حضرت فاطمه زهرا(س) را حفظ خواهند کرد و ایران اسلامی در نوروز 94 یک پارچه هیئت فاطمی خواهد شد
در معارف اسلامى آمده هر روزى که در آن گناه صورت نگیرد عید است چنان که امام صادق علیه‌السلام مى‌فرماید: "کل یوم لا یعصى اللّه فیه فهو یوم عید"(1)
اما در طول سال چند عید وجود دارد که از آداب و ویژگى خاصى برخوردارند مهمترین آنها اعیاد غدیر، فطر و قربان است، که آثار و برکات زیادى دارند روز ولادت پیامبر مکرم اسلام صلى‌اللّه‌علیه‌وآله و ائمه اطهار علیهم‌السلام نیز از اعیاد مهم اسلامى به شمار مى‌آیند. عید نوروز که با تحویل سال و چرخیدن یک دور کامل زمین به گرد خورشید شروع مى‌شود، از جمله اعیادى است که جنبه ملى داشته و تاریخ پیدایش آن قبل از اسلام است. این عید با آمدن اسلام و زدودن خرافات از چهره آن مورد موافقت و تأیید ضمنى اسلام قرار گرفت در روایات نیز آمده است که روزى براى حضرت على علیه‌السلام هدیه نوروزى آوردند، فرمودند این چیست؟ گفتند: اى امیرالمؤمنین، امروز نوروز است. حضرت فرمودند: هر روز را براى ما نوروز قرار بدهید.(2)
امام صادق علیه‌السلام درباره این عید فرموده‌اند: "... و هیچ نوروزى نیست که ما در آن متوقع گشایش و فرجى نباشیم زیرا نوروز از روزهاى ما و شیعیان ما است."(3)
امام خمینى قدس‌سره در یکى از پیام‌هاى نوروزى مى‌فرماید: "این عید هر چند یک عید اسلامى نیست، ولى اسلام آن را نفى نکرده است."(4)
مرحوم محمد حسین کاشف الغطاء در جواب این سؤال که اعتقاد شیعه و روش شما درباره روز اول سال (نوروز) چیست؟ چنین نوشتند: نوروز مقتضاى جهان است در بشر و حیوان و جماد، بلکه در آسمان و زمین و هوا و فضا؛ و بر این اساس روایاتى از اهل‌بیت علیهم‌السلام درباره نوروز به ما رسیده که عید گرفتن را تأیید کرده‌اند و نیز به نماز، ذکر و عبادت سفارش نموده‌اند و... .(5)
در این مقال بر آنیم تا درباره دعاى تحویل سال به چهار نکته اشاره کنیم:
نکته اول: تعریف و حالات قلب
واژه قلب 132 مرتبه در قرآن آمده است و در دو معنى استعمال مى‌شود: 1. عضوى که در سمت چپ بدن قرار گرفته و خون را تصفیه و به همه بدن پمپاژ مى‌کند. 2. روح و نفس که هدایت‌کننده همه اعضاء و جوارح بدن است. قلبى که در دعاى مذکور آمده از نوع دوم، است که داراى حالات مختلف بد و خوب مى‌باشد:
"حالات خوب قلب"
1. قلب سلیم و پاک؛ على علیه‌السلام مى‌فرماید: خداوند وقتى نسبت به بنده‌اى اراده خیر کند قلب سلیم روزى او مى‌گرداند.(6)
2. قلب مطمئنه؛ قرآن مى‌فرماید: "اَلا بذکر اللّه تَطمئن القلوب"(7)، همانا با یاد خداوند دلها آرام مى‌گیرد.
3. قلب نورانى؛ از رسول خدا صلى‌اللّه‌علیه‌وآله در مورد شرح صدر سؤال شد که چیست؟ فرمود نورى است که خداوند در قلب مؤمن قرار مى‌دهد و به وسیله آن سینه‌اش وسعت مى‌یابد.(8)
"حالات بد قلب"
1. قساوت قلب؛ این حالت همراه با بى‌تفاوتى نسبت به احکام خداوند به وجود مى‌آید، قرآن مى‌فرماید: “و جعلنا قلوبهم قاسیة”(9)، دل‌هاشان را سخت گردانیدیم.
2. کور شدن قلب؛ شرّالعمى عمى القلب؛ بدترین کورى، کورى قلب است.
3. انحراف قلب؛ قرآن مى‌فرماید: "فلمَا زاغوا ازاغ اللّه قُلُوبهم"(10)، باز چون از حق روى گردانیدند خدا هم دل‌هاى بى‌نورشان را از سعادت و اقبال بگردانید.
4. مریض شدن قلب؛ قرآن مى‌فرماید: "فى قلوبهم مرض"(11)، دل‌هاى آنها (منافقین) بیمار است.
در چنین حالاتى باید گفت که قلب مرده است.
عواملى براى به وجود آمدن حالات بد و منفى در قلب وجود دارد که به برخى از آنها اشاره مى‌شود:
1. گناه؛ در مناجات مى‌خوانیم “و امات قلبى عظیم جنایتى”(12) اى خدا گناهان بزرگ، دل مرا میرانده است” در روایتى پیامبر اکرم اسلام صلى‌اللّه‌علیه‌وآله مى‌فرماید: گناه بر روى گناه قلب انسان را مى‌میراند.”(13)
2. دلبستگى به دنیا؛ حضرت على علیه‌السلام مى‌فرمایند: “و اماتت الدنیا قلبه”(14)، دنیا قلب او را میرانده است.
امام صادق علیه‌السلام نیز قلب سالم را قلبى مى‌دانند که از دنیا دوستى سالم باشد.”(15)
3.پرخورى؛ از پیامبر مکرم اسلام صلى‌اللّه‌علیه‌وآله نقل شده است که فرمودند: با خوردن آب و غذاى فراوان دل را نمیرانید، چون دل مانند کشتزار است که اگر آب فراوان به آن داده شود مى‌میرد.(16)
عواملى نیز براى به وجود آمدن حالات خوب در قلب وجود دارد، از جمله:
1. توبه از گناه؛ حضرت على علیه‌السلام مى‌فرمایند: توبه دلها را پاکیزه مى‌کند و گناه را مى‌شوید.(17)
2. انجام عبادت از قبیل نماز و روزه؛
3. یاد مرگ؛
4. قرآن خواندن؛
پیامبر مکرم اسلام صلى‌اللّه‌علیه‌وآله مى‌فرمایند: قلب‌ها زنگار مى‌بندند. مانند زنگ زدن آهنى که آب به آن برسد. گفته شد جلاى این‌گونه قلب‌ها به چه وسیله‌اى ممکن است؟ فرمودند: زیاد یاد کردن مرگ و خواندن قرآن.(18)
5. یاد خدا؛ حضرت على علیه‌السلام خطاب به فرزندشان فرمودند: تو را سفارش مى‌کنم به این که قلب خود را با یاد خدا آباد کنى.(19)
6. شنیدن موعظه؛ حضرت على علیه‌السلام مى‌فرمایند: قلب خود را به وسیله موعظه زنده کن.(20)
7. کم خوردن؛ پیامبر اکرم اسلام صلى‌اللّه‌علیه‌وآله مى‌فرمایند: هر که خوراکش کم باشد بدنش سالم و دلش پاک مى‌گردد.(21)
8. هم‌نشینى با اهل معرفت؛ حضرت على علیه‌السلام مى‌فرمایند: “دیدار اهل معرفت آبادانى قلب است.”(22)
9. هم‌نشینى با عاقلان؛ حضرت على علیه‌السلام در جاى دیگرى مى‌فرمایند: آبادانى قلب‌ها در هم‌نشینى عاقلان است.(23)
نکته دوم: چرا باید هنگام تحویل سال دعا کنیم؟
از آنجا که با سپرى شدن زمستان و ورود فصل بهار، طبیعت از حالت مردگى بیرون آمده و به سمت سرسبزى پیش مى‌رود، ما هم از حالت مردگى بیرون بیاییم و از خدا بخواهیم که حال ما را بهترین حالات قرار بدهد.
نکته سوم: بهترین حال کدام است؟
صلاح و فساد انسان بستگى به قلب او دارد، اگر قلب و تمام وجود انسان متوجه خدا باشد، این بهترین حال براى او است که در این صورت مى‌گویند قلبش زنده است.
از جمله نشانه‌هاى آن این است:
1. رحم او زیاد بوده و به فکر دیگران است؛ لذا اگر مشکلى را از یک انسان مشاهده کرد، بى‌تفاوت از کنار آن نمى‌گذرد، بلکه در حد توان جهت رفع آن کوشش مى‌کند.
2. اشک چشم او زیاد است؛ مثلاً با شنیدن مصایب اهل‌بیت علیهم‌السلام اشک او سرازیر مى‌شود.
3. از شب اول قبر مى‌ترسد؛ لذا تلاش مى‌کند خود را آماده نماید.
نکته چهارم: وظیفه ما
هنگام تحویل سال و آداب عید
در ایام عید وظایفى داریم که رعایت آنها سبب رشد و تعالى ما مى‌شود که در اینجا به برخى از آن وظایف اشاره مى‌کنیم:
1. خواندن نیایش تحویل سال؛
با نو شدن طبیعت، از صمیم دل این ندا را برآوریم که: "یا مقلب القلوب و الابصار یا مدبر اللیل و النهار یا محوّل الحول و الاحوال حوّل حالنا الى احسن الحال" اى قلب کننده قلب‌ها و چشم‌ها؛ اى تدبیر کننده شب و روز اى متحول کننده حالات، حال ما را به بهترین حالات متحوّل کن.
2. پوشیدن لباس تمیز؛ امام صادق علیه‌السلام فرمودند: "هنگامى که نوروز آمد، غسل کن و پاکیزه‌ترین لباس‌هاى خود را بپوش و با خوش‌بوترین عطرها خود را معطر ساز."(24)
3. گشایش در زندگى خانواده؛
برخى سخنان اهل‌بیت علیهم‌السلام سرپرست خانواده را به سخاوت و گشایش در زندگى در ایّام عید فرا خوانده تا خاطره‌اى شیرین و به یاد ماندنى براى اهل خانه به جاى ماند و حالت جشن و شادى پیدا کند. روزى شهاب به امام صادق علیه‌السلام عرض کرد: “حق زن بر شوهرش چیست؟” حضرت فرمودند: “...هر میوه‌اى که مردم از آن مى‌خورند، باید به اهل خانه خود بخوراند و خوراکى را که مخصوص ایام عید است و در غیر ایام به آنها نمى‌رساند، در ایام عید براى آنان تهیه کند.”(25)
4. روزه گرفتن و برپایى نماز؛ امام ششم علیه‌السلام فرمودند: “چه خوب است که در این روز روزه‌دار باشیم.”(26) دستور چهار رکعت نماز، سجده شکر و دعاى مخصوص این روز هم مورد سفارش قرار گرفته است.
5. درس عبرت گرفتن؛ توجه کنیم که وارد بهار شده‌ایم و باید از این دگرگونى طبیعت درس عبرت بگیریم.
6. دید و بازدید؛ از دیگر آداب عید نوروز، دیدار برادران و خواهران مسلمان و آگاهى از شادى‌ها و اندوه‌هاى آنان است. معصوم علیه‌السلام در این باره مى‌فرماید: “این روز نوروز است که مردم در آن اجتماع دارند و همدیگر را ملاقات مى‌کنند تا ...”(27) دیدار با خانواده شهدا، جانبازان و آزادگان عزیز؛ و شادباش گفتن سال نو به آنها در این ایام، داراى اهمیت فوق‌العاده‌اى مى‌باشد.
7. بررسى اعمال گذشته؛ بررسى کنیم که یک سال را چگونه سپرى کردیم و محاسبه‌اى انجام دهیم که چه قدر گناه کرده‌ایم، آبروى چند نفر را بردیم و چقدر کار خیر انجام داده‌ایم؟ اگر اوصاف زشتى در ما هست، در رفع آنها بکوشیم و اگر کارهاى خیرى انجام داده‌ایم، کوشش کنیم که در آینده مداومت داشته باشد.
8. کینه‌ها را از دل برکنیم؛ با آمدن بهار، باغ دلمان را پر شکوفه کنیم و همراه با باران بهارى زنگار کینه‌هاى گذشته را از دل برکنیم و سعى کنیم این قدرت روحى را در برابر افردى که با آنها دشمنى داریم، بیشتر کنیم و محبت آنها را در قلب خود ایجاد کنیم، اگر چه ممکن است آنها به ما بدى کرده باشند.
9. با کسانى که کدورت داریم آشتى کنیم؛ مؤمن باید سعى کند جلوى کدورت‌ها را بگیرد و این ایام فرصت خوبى براى زدودن کدورت‌هاست، لذا آشتى با آنها خدا را خشنود و پشت شیطان را به خاک مالیده و بنده خدا را خوشحال مى‌کند.
10. رفتن به اماکن مطهره؛ رفتن به اماکن مطهره مثل حرم ملکوتى حضرت امام رضا علیه‌السلام از اهمیت والایى برخوردار است.
11. رسیدگى به فقرا؛ با کمک به فقرا، آنان را در شادى خودمان شریک نمائیم.
12. دورى از اسراف؛ از جمله امورى که توجه بدان لازم و ضرورى مى‌باشد، این است که در مهمانى دادن و پذیرایى، از اسراف جلوگیرى کنیم و بدانیم کمال ما در ولخرجى و سفره‌هاى رنگین آن‌چنانى نیست.
حجةالاسلام رضا باقى‌زاده
----------پى‌نوشت‌ها----------
1ـ نهج‌البلاغه، حکمت 428.
2ـ من لایحضره الفقیه، ج 3، ص 191.
3ـ بحارالانوار، ج 14.
4ـ اطلاعات، تاریخ 27/12/74.
5ـ مجله فرهنگ جهاد، شماره 6، ص 49.
6ـ غررالحکم.
7ـ سوره رعد، آیه 28.
8ـ مجمع البیان، ج4، ص363.
9ـ سوره مائده، آیه” 13.
10- سوره صف، آیه 5.
11ـ سوره بقره، آیه 10.
12ـ مناجات خمسه عشر.
13ـ مجموعه ورام، ج 7، ص 118.
14ـ نهج‌البلاغه، خطبه 85.
15ـ نور الثقلین، ج 4، ص 58.
16ـ مستدرک الوسایل، ج 3.
17ـ غرر الحکم.
18ـ کنز العمال، خبر 42130.
19ـ نهج‌البلاغه، نامه 31.
20ـ همان، نامه” 31.
21ـ مجموعه ورام، ج 2، ص 229.
22ـ غرر الحکم.
23ـ نهج‌البلاغه، نامه 31.
24ـ المیزان، ج 20، ص 144.
25ـ وسایل الشیعه، ج 15، ص 249.
26ـ میزان الحکمه، ج 7، ص 133.
27ـ همان، ص131.
لحظه تحویل سال شاید یکی از بهترین لحظاتی است که دعا در هنگامه آن از تاثیرات ویژه‌ای برخوردار است. بنابراین با توجه به اهمیت «دعا» در لحظه نو شدن سال، پای صحبت برخی عالمان دینی نشستیم تا بدانیم آنها هنگام تحویل سال چه دعایی می‌کنند که مشروح آن به ترتیب حروف الفبا در پی می‌آید:
ادیب یزدی: خواندن 365 بار دعای تحویل سال و قرائت دعای «مشلول»
حجت‌الاسلام مرتضی ادیب یزدی از خطبای مشهور با اشاره به اینکه دعای «یامقلب القلوب و الابصار» از امام صادق علیه‌السلام روایت شده است، بیان داشت: مستحب است که این دعا در لحظه تحویل سال به تعداد روزهای سال خوانده شود، همچنین دعاهای متعددی برای لحظه تحویل سال ذکر شده است که از جمله دعای «مشلول» است.
وی افزود: «مشلول» فردی شل بوده است که نزد امیرالمؤمنین علیه‌السلام آمد و امام (ع) این دعا را به این فرد آموخت و نتیجه گرفت، لذا این دعا در لحظه تحویل سال بسیار مجرب است.
حجت‌الاسلام ادیب یزدی با بیان اینکه در لحظه تحویل سال دعای «یا مقلب القلوب و الابصار» و دعای «مشلول» را می‌خواند، ابراز داشت: از جمله دعاهایی که در این لحظه می‌خوانم، قرائت بخشی از آیات سوره «یس»؛ «وَالْقَمَرَ قَدَّرْنَاهُ مَنَازِلَ حَتَّى عَادَ کَالْعُرْجُونِ الْقَدِیمِ، لَا الشَّمْسُ یَنبَغِی لَهَا أَن تُدْرِکَ الْقَمَرَ وَلَا اللَّیْلُ سَابِقُ النَّهَارِ وَکُلٌّ فِی فَلَکٍ یَسْبَحُونَ» و سه آیه آخر سوره حشر که مربوط به سال نو است را انجام می‌دهم.
ثمری: دعایی که اهل بیت(ع) سفارش کردند را می‌خوانم
حجت‌الاسلام علی ثمری عضو قرارگاه راهبردی عمار درباره دعای خود در لحظه تحویل سال، خاطرنشان کرد: همان دعایی که اهل بیت علیهم‌السلام فرمودند «یَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَالْأَبْصَارِ» را می‌خوانم، چرا که در «حَوِّلْ حَالَنَا إِلَی أَحْسَنِ الْحَالِ» همه چیز نهفته است، برای اینکه کسی به أَحْسَنِ الْحَالِ برسد، آنجایی که خدا بخواهد، حضور دارد و آن جایی که پرودگارش دوست ندارد، حاضر نخواهد شد.
حسینی بوشهری :دعا برای سلامتی امام زمان(عج) و پیشتاز بودن ملت ایران
آیت الله سیدهاشم حسینی بوشهری با اشاره به اینکه در زمان نحویل سال، همان دعایی که همه مردم می‌خوانند را قرائت می‌کنند، ابراز داشت: دعا برای عاقبت به خیری، برای سلامتی خود و جامعه اسلامی، عزت و شکوه و عظمت جامعه اسلامی و انقلابی، همچنین دعا برای سلامتی کسانی که به گردن ما حق دارند را در لجظه تحویل سال انجام می‌دهم.
وی افزود: دعا برای سلامتی امام زمان(عج) و سلامتی رهبر فرزانه انقلاب و سلامتی همه کسانی که در بیداری و نگهداری اسلام و انقلاب نقش کلیدی دارند، جز مسائلی است که مطرح می‌شود و همچنین دعا برای اینکه ملت ایران در همه عرصه‌ها پیشتاز باشد.
خاتمی: خواندن دعای مورد سفارش امام صادق(ع)
آیت‌الله سید احمد خاتمى عضو هیئت رییسه مجلس خبرگان رهبرى نیز خواندن دعای تحویل سال «یا مقلب القلوب الابصار» که مرحوم مجلسی در کتاب «زادالمعاد» از امام صادق علیه‌السلام نقل کرده است، انجام می‌دهند.
خزعلی: خواندن 70 مرتبه ذکر «الله رقیب رئوف رحیم»
آیت‌الله ابوالقاسم خزعلی عضو خبرگان رهبری به خواندن 70 مرتبه ذکر «الله رقیب رئوف رحیم» در لحظه تحویل سال اشاره کرد.
طباطبایی: هر کسی دعای خاص خود را داردسلامتی مقام معظم رهبری و عاقبت به خیری توأم با شهادت را جزو دعاهای خود در لحظه تحویل سال برشمرد.
حجت‌الاسلام والمسلمین سید مهدی طباطبایی استاد اخلاق با اشاره به اینکه دعای تحویل سال را در لحظه نو شدن سال می‌خواند، بیان داشت: مهمترین نقشی که این دعا در زندگی ما دارد، تغییرات انسان است، اگر انسان تغییر نکند، همیشه در زندگی خود با تفکرات منفی یا منفی بافی و تصورات غلط یا ذهنیات بریده از واقعیات دارد، چنین افرادی به اموری که شدنی نیست یا اموری که چندان مهم نیست وقت می‌گذارند و جواب نمی‌گیرند.
وی افزود: نتیجه این می‌شود که فرد در غم و افسردگی یا در اندوه ناشندنی‌ها یا غم شدنی‌ها که مطابق میل غلطشان نبوده است، اگرچه خیر او بوده است، چنین آدمی می‌گوید که سال نحسی بوده است، در صورتی که باید با دید عاقلانه و دیدگاه سالم سال بسیار گورایی بوده است.
این استاد اخلاق اظهار داشت: این مسئله مانند وجود درد در آدمی است، در حالی که خیلی از افراد درد را بد می‌دانند، با این وجود درد شیپوری در بدن و از الطاف الهی است، اگر فردی فاقد حس درد باشد، بسیاری از آسیب‌ها را متوجه نمی‌شود و ممکن است کلیه یا کبد او فاسد شود.
وی در پاسخ به این سوال فارس که در لحظه تحویل سال چه دعایی می‌کند، بیان داشت: هر کسی دعای خاص خود را دارد و با توجه به حال، اوضاع و احوال خود باید دعا کند.
مقتدایی: خواندن دعای تحویل سال و دعای «عهد» امام عصر(عج)
آیت الله مرتضی مقتدایی عضو خبرگان رهبری نیز خواندن دعای «یا مقلب القلوب الابصار» و دعای «عهد» امام زمان(عج) را از جمله دعاهای خویش در لحظه تحویل سال توصیف کردند.
نقویان: طلب عافیت و سلامت جسم و روان
حجت‌الاسلام والمسلمین ناصر نقویان از خطبای توانمند و کارشناس دینی با بیان اینکه دعای تحویل سال «یَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَالْأَبْصَارِ، یَا مُدَبِّرَ اللَّیْلِ وَ النَّهَارِ، یَا مُحَوِّلَ الْحَوْلِ وَالْأَحْوَالِ، حَوِّلْ حَالَنَا إِلَی أَحْسَنِ الْحَالِ» بهترین دعاست، ابراز داشت: اینکه انسان از خدا بخواهد به او بهترین حال‌ها را نصیب کند تا در سایه آن به قول «سهراب سپهری» جور دیگری خواهد دید.
وی با اشاره به اینکه انسان در پرتو دعای «حَوِّلْ حَالَنَا إِلَی أَحْسَنِ الْحَالِ» بهترین را از خداوند مسئلت کند، در خصوص دعای خود در لحظه تحویل سال، اظهار داشت: عافیت سلامت جسم، روح و روان بهترین درخواستی است که انسان میتواند از خدای خود داشته باشد.
