حماسه عاشورا آسمان پر ستاره ای است که خورشید همیشه فروزان آن وجود مقدس سید الشهدا حسین ابن علی (ع) و ماه همیشه پر فروغ آن سردار با وفا حضرت ابوالفضل العباس (ع) است .
حضرت عباس (ع) جایگاه بسیار والایی در میان اهل بیت دارد اما متاسفانه شناخت جامعه و بخصوص جوانان و حتی عزاداران آن حضرت از ابعاد شخصیتی آن بزرگوار بسیارناچیزو صرفا از جنبه احساسی و عاطفی است ."مثلا جمله "عشق است ابالفضل"را لابد شما هم مثل من بارها دیده و یا شنیده اید . اینکه این گونه تعبیرات چقدر با مقام و جابگاه اهل بیت (ع) تناسب دارد بحث جدایی است لکن من میخواهم از زاویه دیگری به این جمله نگاه کنم و آن حقیقت عاشقی است . عشق و عاشقی به معنای واقعی و اصیل محو شدن و ذوب گشتن عاشق در معشوق است . در عشق راستین عاشق دیگر خود را نمی بیند و هرچه که هست در کمال و جمال معشوق برایش تجلی پیدا میکند . آن هم نه مقطعی و موسمی بلکه همیشگی و پایدار .
عاشق باید آنگونه باشد که معشوق می خواهد و رفتارها ، کنشها و واکنش های خود را بر مبنای خواسته ها و رضایت او تنظیم می کند ولا اگر جز این باشد او در عشقش صداقت ندارد و اصولا عاشقی در باره او صدق نمی کند . حضرت ابو الفضل العباس (ع) همانطور که از نام مبارکشان پیدا ست منبع و مجمع تمام فضایل انسانی و اخلاقی بودند . شخصیتی والامقام که در دامن عصمت علوی ، حسنی و حسینی بزرگ شده و هاله ای از نور اهل بیت او را فرا گرفته است . او که در عبادت ، سخاوت ، شجاعت ، وفا ، ایثار و ادب و مهمتر از همه ولایتمداری یگانه بود و ممتاز ترین نمره را در کلاس عشق به دست آورده بود . "عشق است اباالفضل" یعنی اقتدا در تمام زیبا یی های معنوی و فضایل اخلاقی به شخصیت والای قمر بنی هاشم (ع) . یعنی آنگونه باشیم که او می خواهد و توقع دارد . اگر رفتار ما بگونه باشد که با آرمان های آن حماسه ساز قهرمان عشق متناقض باشد بدیهی است در عشق خود صادق نیستیم و باید تجدید نظر بکنیم . شناخت ابعاد وجودی حضرت عباس ارادت انسان را صد چندان و معرفت او را عمیق و بصیرتش را افزایش می دهد .
بر این اساس نگاهی اجمالی داریم به زندگی سراسر نورانی قمر بنی هاشم حضرت ابوالفضل العباس (ع ):
روز جمعه چهارم شعبان سال بیست و سه هجری ، خانه علی و فاطمه بنی کلابیه که بعدها به "ام البنین " معروف شد با قدم های پربرکت نوزادی روشن و نورانی گردید .با تولد این نوزاد کوچه‌های بنی‌هاشم لبریز از شادی و شور و شعف گشته و دل و جان علی(ع) روشن شد امام علی(ع) فرزند دلبندش را در آغوش کشید او را نوازش کرد بوسید و با نوای ملکوتی اذان و اقامه در گوش این نو رسیده وجود نازنین این نوزاد را معطر ساخته و بذر بندگی و عبودیت را در دلش کاشت. نامش را عباس گذارد، چرا که او در آینده‌ای نه چندان دور چون شیر بیشه شجاعت و قهرمانی دلاور، باید از حریم و حرم اهل بیت(ع) پاسداری نماید.
عباس در دامن پر مهر پدرش علی(ع) و مادرش ام‌النبین که از خاندان پاک سرشت و اصیل بود بزرگ شد، او افتخار داشت در محضر پر فیض برادراتی چون امام حسن(ع) و امام حسین(ع) و خواهرانی چون زینب(س) و ام کلثوم(ع)، زانوی ادب زده و از خرمن فیض آنان خوشه‌ای بچیند و روح ولایت‌پذیری و عشق به معصومین(ع) را از همان کودکی در خود شعله‌ور سازد. فرزند شجاع علی(ع) دوازده سال بیشتر نداشت که حماسه آفرین جنگ صفین شد و در رکاب پدرش علی(ع) مردانه و قهرمانانه جنگید و با به خاک نشاندن ابوشعثائه، پهلوان نام‌آور عرب و هفت فرزند او چشم‌ها را به سوی خود خیره کرد. عباس چهارده سال در محضر پدر بزرگوارش علی ابن ابی‌طالب(ع) بود و از او درس تقوی، ادب، متانت، شجاعت، سخاوت و در یک کلمه بندگی خالصانه خدا را فرا گرفت. پس از شهادت پدر، بیست سال همچون سربازی جانباز در رکاب برادرش امام حسین(ع) بود و با مقتدای خویش امام حسین(ع) در خدمت مولا و مقتدای خویش امام حسین(ع) قرار گرفت.
او هم رازی صدیق، معاونی شایسته، مشاوری امین و مدافعی سرسخت و شجاع برای امام حسین(ع) بود و مراتب عشق خود به امام را با هدیه جان پاکش در روز عاشورا ثابت کرد.
ویژگی‌های حضرت ابوالفضل‌العباس(ع):
الف) کنیه و القاب
برای آن حضرت کنیه والقاب متعددی نقل شده که به اختصار به تعدادی از آن اشاره می‌شود: 1 – ابوالفضل حضرت عباس دارای فرزندی به نام فضل بوده که به رسم عرب به نام او خوانده شده است. 2 – قمر بنی‌هاشم سیمای جذاب، زیبایی فوق‌العاده، چهره، سپیدی صورت به همرات ابهت، متانت خاصی که در حضرت بود باعث شده بود که به او لقب ماه درخشنده بنی‌هاشم بدهند. 3 – باب‌الحوائج هر چند حضرت عباس در طول زندگی همواره پناهگاه بی‌پناهان و دستگیر فقرا و مستمندان بود اما مدال پر افتخار باب الحوائجی مقام ارجمندی است که خداوند به پاس ثداکاری و ایثار حضرت در روز عاشورا به وی عنایت کرد. 4 – اطلس به معنای شکافنده صفوف دشمن و کنایه از شجاعت و بی باکی و بی‌نظیر حضرت در جنگ‌ها و نبردها است. 5 – سقا، فریادرس لحظه‌های عطش و لب‌های تشنه در صحرای کربلا است. 6 – طیار، پرنده، صاحب دو بال که خداوند به پاس فداکاری بی‌نظیر حضرت در روز عاشورا و به ازاء دو دستان قلم شده او به وی عنایت فرموده است.
ب) ازدواج
در سن 19 سالگی با دختری از خاندان با فضیلت به نام لبابه ازدواج کرد ثمره این ازدواج دو پسر به نام‌های فضل و عبدالله بودذ. فضل از دنیا رفت و عبدالله صاحب اولاد شد.
ج) علم و معرفت
رتبه علمی و معرفتی حضرت به حدی است که امام صادق(ع) می‌فرماید: عمویم عباس دارای بصیرتی نافذ بود و امیرالمومنین علی‌ابن‌ابیطالب(ع) در این خصوص می‌فرماید: همانا فرزندم عباس همچون نوزاد کبوتری که از مادرش آب و غذا می‌گیرد، معارف الهی و دینی را کسب کرده و در دل و جانش نفوذ داده است.
د) عبادت و تقوی
از نظر تقوی و عبادت، آیینه تمام نمای پدر و برادران بزرگوارش بود. در روایت آمده است، پیشانی حضرت در اثر کثرت سجده پنبه بسته بود. راوی می‌گوید: در بین سرهای بریده شهدای کربلا، سری را دیدم در نهایت جذابیت و خوش سیمایی، اما بیشترین چیزی که جلوه می‌نمود اثر سجده در پیشانی او بود، پرسیدم؛ این سر بریده متعلق به کدام انسان عابد است؟ گفتند: سر بریده عباس‌بن علی(ع) است. لقب عبدالصالح گویای عظمت و مقام معنوی و بندگی خالصانه آن بزرگوار است.
ه) ادب
یکی از خصوصیات اخلاقی برجسته حضرت عباس(ع) ادب اوست او همواره نسبت به پدر مطیع محض بود با برادرانش امام حسین(ع) و امام حسین(ع) نیز جنین بود. لذا در تاریخ آمده است که عباس هیچگاه برادرش امام حسین(ع) را با اسم صدا نکرد و همیشه او را تعبیر سید و مولا مورد خطاب قرار می‌داد. لذا در زیارت نامه حضرت می‌خوانیم: السلام علیک ایها العبدالصالح المطیع لله و لرسوله و لامیرالمومنین و للحسن و للحسین(ع).
