یکی از عوامل مهمی که در شکل گیری شخصیت و میزان معرفت انسان ها نقش موثری دارد چگونگی و میزان ارتباط و گرایش او با کتاب و کتابخوانی است ،

چنانچه فرهنگ هر جامعه نیز به میزان مطالعه و آگاهی افراد آن جامعه بستگی داشته و اصولاً مطالعه و سرانه کتابخوانی از شاخص های مهم توسعه و تکامل اجتماعی به شمار می آید. 

از کشور ایران با سابقه ای دیرینه ، تمدنی کهن ، مردمی با فرهنگ و ریشه ای علمی و مردان و زنانی اندیشمند وعالم که خوشبختانه طی سه دهه اخیر و با پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی ، نظام مقدس جمهری اسلامی را پایه گذاری کرد انتظار می رود همچنانکه در عرصه های مختلف جایگاه و رتبه قابل توجهی دارد در عرصه مطالعه کتاب نیز گوی سبقت را ربوده و جایگاه اصلی خود را بازیابد چرا که وضعیت کتاب و کتابخوانی بر اساس آمار منتشر شده وضعیت مطلوبی نبوده و با شأنیت و جایگاه نظام و مردم ایران فاصله بسیاری داشته و به تعبیر مقام معظم رهبری ( مدظله العالی) برای ملت ایران خسارت بزرگی است که افراد آن با کتاب سر و کار نداشته باشند.

این مسئله از زوایه دیگری هم قابل بحث است و آن بعد اعتقادی و نگاه اسلام به این امر مهم و حیاتی است . در قرآن کریم 255 بار واژه کتاب تکرار شده که حاکی از اهمیت و جایگاه آن است چنانچه واژه علم 582 بار واژه قلم 2 بار در این کتاب مقدس به کار برده شده و یکی از امتیازات اسلام این است که اولین سوره ای که بر پیامبر اسلام (ص) از طرف خداوند متعال نازل شده با واژه « اقراء» آغاز شد و رویکرد وراهبرد عالمانه و اندیشه محور اسلام را به روشنی اعلام کرد و در سوره مبارکه قلم خداوند متعال به قلم سوگند یاد می کند .

در مضامین روایی ما نیز به این مهم پرداخته شده و از کتاب و کتابخوانی به عنوان بوستان دانشمندان ، بهترین سخنگو و انیس و عامل آرامش و ثبات یاد شده و در تعبیر دیگری میزان عقل و فضیلت آدمی به میزان دانش و مطالعه و آگاهی وی نسبت داده شده است. در مضامین زندگی بخش اسلام نویسندگان متعهد مورد ستایش واقع شده و قلم و کتاب آنان حجابی بین نویسنده و عذاب جهنم تلقی گردیده است.
 
از این رویکرد زیبا و عالمانه اسلام، این نتیجه گرفته می شود که مسلمانان با تاسی به دستورات دینی و تاکیداتی که در قرآن کریم و سیره و سنت پیشوایان دینی در مسئله مطالعه کتاب و کتابخوانی شده موظفند سطح آگاهی خویش را هر روز افزون تر و ارتباط خویش را با کتاب و کتابخوانی بیشتر نمایند. گزاف نگفته ایم اگر بگوییم اسلام پرچمدار کتابخوانی است اما چرا مسلمانان و جوانان مسلمان بخصوص در شرایط امروز اینگونه نسبت به کتاب و کتابخوانی کم لطفی می کنند خود جای تاسف است.

این مسئله آنقدر عمیق و دردناک است که مقام معظم رهبری ( مدظله العالی) که خود پیشتاز عرصه مطالعه و نویسندگی و کتابخوانی است به شدت از وضعیت موجود گلایه فرموده و بارها مسئولین و مردم را با هشدارهای خویش به خطرات و آسیب های ادامه این وضعیت آگاهی داده اند.

ایشان در یکی از سخنرانی خود می فرمایند از بس در خصوص مسئله مهم کتابخوانی گفته ام که هر وقت یک بار دیگر می خواهم بگویم دچار تردید می شوم که این دیگر جزء گفتار لغو نباشد و در فرازی دیگر می فرمایند اگر بدانم با تذکرات هر روز من در این موضوع افرادی کتابخوان می شوند این کار را خواهم کرد و در فرازی دیگر به این نکته اشاره کرده اند که فضای فعلی کتاب و کتابخوانی حدأقل باید 10 برابر آن شود و اینکه ایشان هر وقت به یاد وضعیت موجود می شوند قلباً غمگین و ناراحت می شوند. این گونه اظهار نگرانی ها و رهنمودهای دردمندانه حجت را بر مسئولین تمام کرده و بخش های مربوطه باید بدون فوت وقت و با همتی جهادی نسبت به رفع نگرانی های جدی رهبر فرزانه انقلاب تلاش کرده و ضمن جبران کم کاری های گذشته افق روشن تری را را در این خصوص ترسیم نمایند. مخاطب دیگر رهبری مردم هستند که نقش موثری در ارتقاء سطح کتاب و کتابخوانی می توانند داشته باشند.

از نگاه رهبری باید مردم بخشی از وقت خود را برای کتاب خوانی در نظر بگیرند و میل و رغبت خویش را به این امر زیاد کنند و عادت به کتابخوانی در جامعه رواج یافته و کتابخوانی وارد زندگی مردم شود . خانواده ها خرید کتاب را در سبد خرید قرار داده و آن را یکی از مخارج اصلی زندگی خود به حساب آورند. 

با این حال، حجت بر مردم نیز تمام است و مسئولین و مردم باید دست به دست هم داده و با همفکری و هم افزایی این درد مزمن و تاسف بار را از جامعه دور نموده و با برنامه ریزی و همت بلند و نهضتی فراگیر جامعه ایرانی را به جامعه ای کتابخوان با آماری حدأکثری و امیدوار کننده تبدیل نمایند. تردیدی نیست در این میان کتاب آسمانی ما مسلمانان، قرآن کریم از مهجوریت و مظلومیت مضاعفی برخوردار بوده و انس با قرآن کریم و آشتی با این کتاب نورانی که متضمن سعادت دنیوی و اخروی مااست اولویت بیشتری را دارا است که در جای خود باید از آن نیز سخن گفت.