اگر در ماه شعبان هیچ هدیه‌ای نبود جز مناجات شعبانیه، همان برای همه‌ی سالکان کوی دوست کافی بود. در این مناجاتِ عظیم‌الشأن دیگر سالک در مرحله‌ی دعا نیست که بین او و معبودش فاصله باشد. شرایط برای «نجوا» و مناجات آماده شده است تا بتوان قصّه دل و جان را بدون هیچ حجابی با معبودِ محبوب در میان گذارد و غوغایی به‌پا کند که:
چه حلقه‌ها که زدم بر درِ دلْ از سر سوز
به بوی صبح وصال تو در شبانِ دراز
وقتی در ابتدای این مناجات می‌گویی: «وَ اَقْبِلْ عَلَیَّ إذا ناجَیْتُک» بر من نظر فرما در حالی که با تو نجوا می‌کنم. داری قصّه‌ی دلی را در میان می‌گذاری که پس از سال‌ها دوری خداوند به خلوت‌خانه‌ی خود راهش داده‌اند. چه درد و دل‌هایی که در این مقام و در این مناجات مطرح است، خدا کند خودش راز بگشاید و همچنان که قلب حضرت علی«علیه‌السلام» را به حرف آورد تا آن حضرت با پروردگارش اینچنین درد و دل کرد، ما نیز به نحوی شایسته وارد این مناجات گردیم. چه بگویم؛
هرچه گویی‌ای دمِ هستی از آن
پرده‌ای دیگر بر آن بستی بدان
وقتی در اواسط دعا گفتی: «إلهی هَبْ لی قَلْباً یُدْنیهِ مِنْکَ شُوقُهُ» معبودا! قلبی ببخش که شوقش مرا به تو نزدیک کند. آری وقتی به این دعا رسیدی ما را از دعای خود فراموش مکن وگرنه آن‌وقتی که می‌گویی: «إلهی هَبْ لی کَمالَ الْإنْقطاعِ إلَیْک» و در آن فراز نهایت انقطاع از غیر خدا را طلب می کنی،که چیزی برای تو نمانده است تا من بخواهم آن‌جا به تو التماس دعا بگویم.
در این مطلب مختصر تلاش می شود چند پیام مهم مناجات شعبانیه را به اختصار بیان نماییم تا با عظمت و شکوه این مناجات عرفانی بیش از پیش اشنا شویم :
1. هر سخنی که با صلوات بر محمد (ص) و آل محمد (علیهم السلام) شروع شود و با همین ذکر به پایان برسد، حتماً مورد توجه و عنایت خدای سبحان قرار می گیرد.
2. پنج عبارت اولیه صلوات شعبانیه جایگاه و خواستگاه این خاندان پاک را نشان می دهد. وتاکید دارد، انسان که بخواهد گوهر حقیقت دین را بیابد ، باید به سراغ معدن علم و حکمت برود و از آن خاندان وحی مدد بجوید. (إنی تارک فیکم الثقلین کتاب الله و عترتی اهل بیتی) که بزرگان دین فرموده اند، این دو هرگز از هم جدا نیستند و نمی شوند.
3. هنگامی که مشکلات عظیم جهان را فراگیرد، همچنان که موج های سهمگین دریا ها را به تلاطم در می اورد، و در اینچنین هنگامه ای باید به کشتی نجاتی پناه گرفت و بهترین کشتی نجات در زمانه گرفتاری و مشکلات و فتنه ها، کشتی نجات اهل بیت (ع) است و لا غیر (الْفلکِ الْجاریةِ فی الُّلحج الغامِرَةِ ).
4. در تبعیت از ولایت نیز نباید افراط و تفریط کرد. بلکه باید آنچه را که آن بزرگواران از ما می خواهند، به همان دستورات عمل کرد نه بیشتر و نه کمتر تا روزی فرا نرسد که افرادی به نام تبعیت افراطی از ولایت، از دین خارج شوند و و یا برعکس به دلیل تهاون و سستی در عمل به دستورات ولایت امر، تلاشهای شبانه روزی آنها هباءاً منثورا شود و به جای اینکه به هدایت و تعالی برسند به سوی گمراهی و ظلالت حرکت کنند (الْمُتقدِّمُ لَهُم مارقٌ ؛ وَ الْمتاخّرُ عَنهم زاهِق).
5. اخلاق با همه گستره اش و همه ابعادش مورد نیاز شدید هر جامعه ی بشری می باشد و بدون آن جوامع بشری رو به انحطاط و سراشیبی سقوط و از بین رفتن همه ی ارزشها می روند. در چنین شرایطی پناهگاه استوار و مأمن واقعی مردم انسانهای کاملی هستند که خود از گناه واشتباه مبرا و پاک هستند و این افراد کسانی غیر از اهل بیت پاک و مطهر پیامبر اکرم (سلام الله علیهم) نمی توانند باشند. که در واقع اطاعت از آنها دستور موکد خداوندی است.
6. ایمان به هر امر با ارزش هنگامی فایده دارد و موجب تعالی انسان می شود که قرین و همراه با عمل صالح باشد. و بهترین عمل صالح نزد خداوند سبحان خدمت به خلق الله است. به ویژه کسانی که خداوند از فضل و کرم خود به آنها مال و منال عنایت کرده است. و این افراد به صرف همدردی و مواسات با فقیران و نیازمندان، به جایی نمی رسند بلکه باید در رفع گرفتاریهای مالی آنها بکوشند و دل از مال خود در راه رضای او بکنند تا خداوند نیز دلهای آنها را زنده کند و آنها را در دنیا و آخرت خوار و ذلیل ننماید.
7 . همه باید بدانند که هر کس در روز قیامت با ارائه ایمان خالص و عمل صالح، پاداش می گیرد. وبه قول آن شهید بهشتی: (بهشت را به بها بدهند نه به بهانه). لذا رسول الله نیز در ماه شعبان روزها را روزه می گرفت و شبها را به عبادت و شب زنده داری خالصانه برای حق باری و تعالی می گذراند. و پناه به خدا، آن گونه نبود که خود بگوید و لی عمل نکند. و بشر نیز باید از این بزرگترین اسوه و الگوی انسانها تبعیت کند و کارهایی را که موجب ارتقای مقام انسانیت او می شود، با اخلاص و خضوع تمام انجام دهد.
در پایان از خداوند منان خواستاریم تا همه ما را مورد لطف و کرم خود قرار دهد و رسول الله (ص) را شفیع ما قرار دهد و ما را به راه راست رهنمود فرماید تا اینکه در روز قیامت در حالیکه او از ما راضی و خشنود باشد، با او ملاقات کنیم و ما را در بهشت برین خود سکنی دهد.
آمین رب العالمین
